Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΙ ΕΦΗΒΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

Η παιδική παχυσαρκία αποτελεί ένα σοβαρό παγκόσμιο προβλημα. Στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι σήμερα το 15.5% των εφήβων (12 – 19 ετών) και το 15.3% των παιδιών (6-12 ετών) πάσχουν από παχυσαρκία. Επίσης φαίνεται ότι η παιδική παχυσαρκία παραμένει και στην ενήλικη ζωή στο 70% των περιπτώσεων. Στην Ελλάδα σήμερα το ποσοστό των παχυσάρκων παιδιών φθάνει το 10% ενώ ένα άλλο 18% θεωρούνται υπέρβαρα.

Η παχυσαρκία δεν είναι άμοιρη συνεπειών ακόμα και στην τρυφερή ηλικία. Σε μια πρόσφατη μελέτη της κλινικής προληπτικής ιατρικής και διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης, βρέθηκε ότι το ένα στα δύο Ελληνόπουλα ηλικίας 4-7 ετών έχει ψηλή χοληστερόλη, ενώ το ένα στα τέσσερα εμφανίζει υπέρταση.

Αιτιολογία της παιδικής παχυσαρκίας

Περιορισμένη φυσική δραστηριότητα, ελάχιστη άσκηση, τηλεόραση, video παιγνίδια.
Χαμηλή κοινωνιοοικονομική κατάσταση.
Κακής ποιότητας τροφή. Συχνή κατανάλωση fast food και τροφίμων με ψηλή περιεκτικότητα σε λίπος και θερμίδες.
Κακές διατροφικές συνήθειες που ευνοούν την υπερκατανάλωση τροφής (φαγητό μπροστά στην τηλεόραση, φαγητό σε προκαθορισμένες ώρες κλπ).
Περιβαλλοντικοί παράγοντες που παρακινούν για υπερκατανάλωση (διαφημήσεις τροφίμων, εύκολη πρόσβαση σε τρόφιμα κακής ποιότητας – περίπτερα, κυλικεία σχολείων, αυτόματες μηχανές πώλησης τροφίμων, καταστήματα fast food που μεταφέρουν τηλεφωνικά τρόφιμα κλπ).
Κληρονομικότητα.

Πώς αντιμετωπίζεται το πρόβλημα;

Τα παιδιά δεν είναι δυνατό να αντιληφθούν τις μακροχρόνιες βλαβερές συνέπειες της παχυσαρκίας και πολύ περισσότερο να συμμορφωθούν με δίαιτες.
Η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη μεσω της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης. Πρίν υποτιμήσουμε το ρόλο του σχολείου και του κράτους στην εκπαίδευση, πρέπει να τονίσουμε ότι το πρότυπο των παιδιών είναι οι γονείς.

Σύμφωνα με μια μελέτη της Αμερικανικής Εταιρίας Παχυσαρκίας φάνηκε ότι:

Μόνο το 30% των γονέων ενδιαφέρεται για το βάρος των παιδιών.
Μόνο το 12% των γονέων πιστεύουν ότι τα παιδιά τους είναι υπέρβαρα.
Μόνο το 27% πιστεύει ότι τα παιδιά δεν διατρέφονται υγιεινά.
Μόνο το 24% αντιλαμβάνεται ότι τα παιδιά στην εποχή μας δεν ασκούνται όπως παλαιότερα.
Μόνο το 35% των γονέων προβληματίζεται με την ανεπαρκή ενημέρωση σε θέματα διατροφής στο σχολείο.

Απαραίτητη είναι λοιπόν πρώτα η ενημέρωση των γονέων οι οποίοι έχουν και την κύρια ευθύνη, δεδομένου ότι τα παιδιά δεν είναι σε θέση να λάβουν από μόνα τους τα κατάλληλα μέτρα για την διατροφή και τον έλεγχο του βάρους τους.

Οι γονείς των παιδιών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα παχυσαρκίας ή ανορεξίας πρέπει να προωθήσουν σε συνεργασία τους με τους ειδικούς τις αναγκαίες αλλαγές στη διατροφή των παιδιών αλλά και τις συνήθειες ολόκληρης της οικογένειας.

Δυστυχώς όμως, πολλές φορές οι γονείς δεν λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψιν τους κινδύνους που εγκυμονεί η παχυσαρκία για την υγεία των παιδιών τους και δεν αντιλαμβάνονται πόσο αναγκαία είναι και η δική τους συμμετοχή προκειμένου να αλλάξουν οι συνήθειες των παιδιών τους.

Χρήσιμες οδηγίες προς τους γονείς

Ενθαρρύνετε τις φυσικές δραστηριότητες και συνδυάστε άσκηση με διασκέδαση (πχ μετακινήσεις με ποδήλατο, ομαδικά αθλήματα, τακτικό πλύσιμο αυτοκινήτου).
Υιοθετήστε μια πιο υγιεινή δίαιτα για όλη την οικογένεια.
Μαγειρεύετε στο σπίτι και αφήστε τα παιδιά να συμμετέχουν. Είναι μια σπουδαία ευκαιρία για να κάνετε ένα «μάθημα» υγιεινής διατροφής.
Μη σερβίρετε μεγάλες μερίδες.
Μην προτρέπετε ποτέ τα παιδιά να τρωνε γρήγορα και να αδειάζουν το πιάτο τους.
Μην πιέζετε τα παιδιά να φάνε όταν δεν νιώθουν πείνα.
Μην επιτρέπετε στα παιδιά να καταναλώνουν τροφές με ψηλή περιεκτικότητα σε λίπος και ζάχαρη στο σχολείο (πχ τυρόπιτες, σάντουιτς, σοκολάτες και γλυκίσματα).
Μην τρωτε όταν διασκεδάζετε ή ασχολείστε με άλλου είδους δραστηριότητες (πχ τηλεόραση ή εργασία) και μην επιτρέπετε στα παιδιά το ίδιο.
Αποφύγετε τα ενδιάμεσα γεύματα με τροφές που είναι πλούσιες σε θερμίδες και ζάχαρη. Για δεκατιανό δώστε στα παιδιά κάτι πιο υγιεινό όπως φρούτα ή γιαούρτι.
Περιορίστε τα fast-foods σε μια το πολύ φορά την εβδομάδα.
Περιορίστε στο ελάχιστο την τηλεόραση. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο χρόνος παρακολούθησης τηλεόρασης σχετίζεται άμεσα με το βάρος.